Silence

"Just knock on the door to heaven within you, and it will open" - S.N. Goenka

Trots kon ik iedereen voordat ik in het vliegtuig stapte al vertellen dat ik een meditatiecursus zou gaan doen. "Ja, 10 dagen niet praten enzo" zei ik dan glimlachend. Oh wat simpel gedacht en wat onhandig (op zijn zachtst gezegd) dat ik me niet wat meer had ingelezen dan alleen het 'niet praat gedeelte'. Een vriendin van Kyra, mijn zus, heeft dezelfde cursus gedaan en het resultaat was overweldigend. Op basis daarvan ben ik op zoek gegaan naar zo'n cursus op de route van mijn reis en zo kwam ik terecht in Woori Yallock, een dorpje net boven Melbourne met alleen maar koeien en zo'n 20 huizen. 

In de bus naar Woori Yallock kijk ik zenuwachtig op mijn telefoon. Nog 3 stops, nog 2 stops, nog 1 stop. Volgens de mail staat er dan iemand van het meditatiecentrum op me te wachten om me verder te brengen met de auto. De bus is vol en om mij heen staan nog meer mensen met grote koffers of backpacks. Zouden zij ook komen mediteren? Die man daar achterin sowieso, dat kussen neem je niet zomaar overal mee naar toe. Als we er zijn en ik uitstap, ben ik inderdaad niet de enige: met zo'n 10 mensen staan we een beetje beteuterd om ons heen te kijken. Er is niemand te bekennen en niemand weet waar we heen moeten. "So you're here for the Vipassana as well?" vraagt een klein Indisch vrouwtje. "Yeah, I'm really curious how it is gonna be.. I mean, no talking for 10 days.." "Ah yeah, that's gonna be hard!" zegt ze lachend. Een Frans meisje is bij ons komen staan en we praten wat over onze achtergrond en dat we heel benieuwd zijn wat ons te wachten staat. Als er een stilte valt kan ik het niet laten om te zeggen: "Please, keep talking! This is your last change!"

Even later stopt er een auto en we worden naar het centrum gebracht. Het is er stil en voelt een beetje ziekenhuisachtig aan. Mag ik wel praten of niet? Het gevolg is dat er zacht wordt gefluisterd en de sfeer daardoor nog mysterieuzer wordt. Bij het aanmelden kijkt Jenny de manager me glimlachend aan: "So if you have any questions during your stay here, you can ask me. Please do not talk to the other meditators. Now please hand over your phone and other electronical things". Terwijl de meeste andere cursisten netjes hebben meegenomen wat er op het lijstje stond, heb ik een tas vol 'verboden spullen'. Iets wat beschaamd haal ik mijn laptop, e-reader, telefoon, dagboek (je mag ook niet schrijven) en camera te voorschijn. Jenny kijkt me aan en zegt alleen maar: "Well, we need a big bag then."

Mijn kamer deel ik met nog 2 meiden. Het Franse meisje van bij de bushalte, Alice en een Australische meisje, Freya. Het voelt serieus alsof we op kamp zijn. We praten over wat we kunnen verwachten en giechelen om de strenge regels.. dat gaan we echt niet volhouden! Terwijl we 's avonds vol energie het eerste meditatie uur ingaan, komen we er daarna met gebogen hoofd en zonder iets te zeggen uit. Het is nu echt begonnen.

Vipassana is een meditatietechniek met een oorsprong in India. 2500 jaar geleden is het ontdekt door Boeddha en sindsdien is het altijd onderwezen in meer of mindere mate. Zoals op de site staat doe je het volgende:

'Vipassana is een manier van zelftransformatie door zelfobservatie. Het focust op de diepe verbinding tussen lichaam en geest, die rechtstreeks kan worden ervaren door middel van gedisciplineerde aandacht voor de lichamelijke gewaarwordingen die het leven van het lichaam vormen, en die continu met het leven van de geest in contact staan en dit beïnvloeden. Het is deze op ervaring gebaseerde en zelfverkennende reis naar de gemeenschappelijke bron van lichaam en geest die mentale onzuiverheden oplost, dit leidt tot een evenwichtige geest vol liefde en medeleven.'

Dat klinkt heel vaag. Wat je feitelijk doet is alle sensaties die je ervaart observeren. Tast, geluid, smaak, reuk. Je observeert en traint je geest om er niet over te oordelen. Immers alles komt en gaat weer, dus als je jeuk hebt kan je er op reageren, maar waarom zou je? Het gaat weer over. Als je iemand naast je hoort smakken kan je daar heel geïrriteerd over zijn, maar waarom zou je? Het gaat weer over. Het klinkt een beetje alsof je dan helemaal niks meer mag 'voelen', maar dat mag zeker wel, zolang je maar niet gaat verlangen naar een andere situatie dan die waarin je nu zit. Wees oke met het nu. 

De cursus is als nieuwe student altijd 10 dagen. 10 dagen waarin je basis van de techniek leert. Dit kan alleen als je de volgende 5 regels in acht neemt:

1. Don't kill any other living being
2. Don't steal
3. Don't have any sexual activities
4. Don't speak untrue words
5. Don't use any antoxicants

Vervolgens moet je je aan 'noble silence' houden. Om te zorgen dat je je volledig op jezelf en het mediteren kan concentreren én zodat je niet stiekem de 4e regel verbreekt, mag je deze 10 dagen niet met anderen praten, niet gebaren, geen oogcontact maken, helemaal niks. Daarnaast ziet je dag er als volgt uit:

4.00u - 4.30u    opstaan
4.30u - 6.30u    meditatie in hal of eigen kamer
6.30u - 8.00u    ontbijt en rust
8.00u - 9.00u    meditatie in hal
9.00u - 11.00u   meditatie in hal of eigen kamer
11.00u - 13.00u lunch en rust
13.00u - 14.30u meditatie in hal of eigen kamer
14.30u - 15.30u meditatie in hal
15.30u - 17.00u meditatie in hal of eigen kamer
17.00u - 18.00u thee (geen maaltijd meer)
18.00u - 19.00u meditatie in hal
19.00u - 20.00u uitleg over meditatietechniek
20.00u - 21.00u meditatie in hal

Die dikgedrukte momenten waren mijn strohalmen tijdens deze dagen. De eerste keer om 4u opstaan was prima en met goede moed ging ik naar de meditatiehal om op mijn mat en kussen in kleermakerszit mijzelf gemakkelijk te maken. Ik heb een dekentje gepakt en een extra kussen en nestel mezelf lekker zacht op de grond. Vanwege mijn rug ben ik de enige die achterin de zaal tegen de muur mag zitten én zelfs een stoel kon gebruiken als ik dat wilde. Alle anderen hadden alleen hun matje en een kussen. Terwijl ik met mijn ogen dicht zit, dekentje warm over me heen en me intens probeer te concentreren op mijn ademhaling, merk ik dat mijn gedachten heel wazig worden. Die muur is zo comfortabel, het dekentje is zo zacht en.. zzzzz. Als ik wakker schrik, kijk ik om me heen. Voor me heeft niemand bewogen. Oke, niemand heeft het gezien, gewoon door gaan! Concentratie! Mijn gedachten willen niet echt meewerken en voor ik het weet denk ik aan iets van vroeger. Concentratie Tamar! En weer voel ik een aantal keer hoe ik adem om dan weer te denken aan volgende week.. wat ga ik na de meditatie eigenlijk.. CONCENTRATIE! Pfoe, oke focus kom op, je kan het! Stiekem open ik mijn ogen en de mensen voor me hebben nog steeds niet bewogen. Serieus..? Nevermind, ik ben ik en ik kan blijkbaar niet zolang gefocust zijn als ik dacht. Ogen dicht. Oh, ik ben zo moe. 4u opstaan is niet menselijk. Mijn hoofd zakt achterover tegen de muur en.. zzzz. 

BOING! (de gong die aangeeft dat je mag stoppen)

"Nou, dat ging goed" denk ik chagrijnig en ik slof naar de eetzaal. Het is buiten een graad of 5 en nog donker. "Oh het is koud en ik ben moe en ik heb honger." De mensen om mij heen sloffen ook langzaam en iedereen vermijdt elkaars blik. Het ontbijt is heerlijk. Pap, yoghurt, muesli, toast, je kan echt alles kiezen. Dat is wel weer fijn, ik heb zo'n honger!

BOING!

3 uur meditatie, ik kan dit! We moeten nu met z'n allen naar de hal en de assistent docent zal toezien op onze meditatie. Terwijl ik weer in kleermakerszit ga zitten en het dekentje om me heen sla, onderdruk ik een geeuw. Op een bandje begint de echte docent, S.N. Goenka, (die niet fysiek aanwezig is) te zingen in het Pali. Het is net een slaapliedje denk ik nog en opnieuw val ik langzaam in slaap. "Tamar, it is a lot easier to stay awake when you don't sit against the wall" fluistert iemand in mijn oor. Het is Jenny. Shit. Rechtop zitten, blijf wakker, blijf wakker, blijf wakker, blijf wakker, oh wat duurt een uur lang, blijf wakker, blijf wakker.

BOING!

"We have a short break and then we continue" zegt Gerry de assistent docent. IK KAN NU AL NIET MEER. IK BEN ZO MOE. IK WIL DIT NIET. IK HEB HONGER.

Hoe ik de dag ben doorgekomen weet ik niet, maar het is gelukt. Ik denk dat ik in totaal misschien 30 minuten gemediteerd heb. De rest was een mix van slaap en bezig zijn gedachten terug te roepen. Om 9.15u lig ik in bed en de wekker staat om.. 4u.

Hoe verder je in de cursus komt, hoe meer uitleg je krijgt over de techniek en wat je nu eigenlijk doet. Op dag 4 begint het echte mediteren pas, de eerste 3 dagen is voorbereiding en scherper maken van je geest.

Dag 4 zitten we allemaal in de hal en wordt de echte meditatietechniek uitgelegd. "Practise persistently and patiently, persistently and patiently" sluit Goenka zijn betoog af. "Hmpf" denk ik, "ik kan me nog geen 10 minuten concentreren, val constant in slaap en alles doet zeer van het vele zitten. Maar, ze zeggen dat na dag 4 alles beter wordt! Dan begin je het eindelijk door te krijgen en wordt het makkelijker".

Vanaf dag 5 is er de 'zitting met doorzettingsvermogen'. 3 uren per dag moet je proberen om helemaal niet te bewegen. Op onze vaste momenten zitten we in de hal en begin Goenka te zingen. 5 minutes down, 55 to go.. Be equanimous, be equanimous, be equanimous. Alles komt op en alles gaat weg, dus niet reageren. Het is doodstil in de zaal en ik doe mijn best om me te focussen. Ik voel een tinteling in mijn tenen die langzaam uitspreidt naar mijn voetzool, mijn hiel mijn enkel en dan mijn kuit. Na het tintelen wordt het warm en dan.. voel ik niks meer. heel voorzichtig probeer ik mijn teen te bewegen, au! Oh nee, mijn voet slaapt. Be equanimous, be equanimous. Dit is belachelijk, ik ga niet mijn been af laten sterven voor een meditatietechniek. Langzaam ga ik verzitten en ik doe mijn ogen weer dicht. Ik voel m'n neus en die begint te kriebelen.. en te kriebelen en het wordt alleen maar erger en erger. AAAH, Ik ga niet bewegen, ik doe het niet, ik doe het niet! En langzaam zakt de kriebel weer weg. 10 minutes down, 50 minutes to go...

Hoewel ik echt dacht dat het niet meer beter zou worden, heb ik op dag 7 eindelijk een uur waarin ik me volledig kan concentreren. De overige 11 uur zit ik in mijn eigen gedachten en komen er dingen naar boven die ik allang vergeten was, de andere dagen raakte ik daar overstuur van en nu kan ik er naar kijken en denken 'dat is geweest, laat het los'. Dag 8 en dag 9 worden alleen maar beter.

Dag 10 is de dag waarop we eindelijk weer mogen praten. Eerst twijfelachtig, maar uiteindelijk staan we met elkaar te lachen om dezelfde frustraties. Iedereen was moe en is een keer in slaap gevallen, iedereen dacht na elk uur: "Nog maar zoveel uur tot de volgende maaltijd.." en iedereen had bijnamen aan elkaar gegeven. Maar, we hebben het gedaan en iedereen is blij (logisch). Nu komt het echte werk.

Blijf mediteren en blijf het toepassen in het echte leven: "Be okay with where you are, don't crave for anything else!"

Bhavatu Sabba Mangalam - May all beings be happy

Ps. Mocht je zelf zo'n cursus willen doen (en dat raad ik echt aan!) dan kan dat ook in Nederland of België. Google op 'Vipassana meditatie' en de site komt te voorschijn.